دمانس اصطلاحی است که به از دست رفتن پیشرونده ی عملکردهای شناختی که اغلب در سنین پیری روی می دهد اطلاق می شود . شایع ترین شکل دمانس بیماری آلزایمراست که اختلالی مغزی است که ویژگی ، اضحلال حافظه –توجه و شخصیت است . عملکرد شناختی افراد مبتلا به بیماری آلزایمر به یکباره زایل نمی شود . احتمالا حیاتی ترین عملکردهایی که در ابتدا از بین می روند دقت در کار و حافظه هستند. در سال 1986 ، پیتر ویتالیانو و همکارانش پژوهش پیگیرانه دو ساله ای را در مورد بیماران مبتلا به اختلال خفیف آلزایمر انجام دادند و دریافتند که اختلالات عمده آنان در ابتدا در زمینه توانایی های ذهنی و حافظه است . وسعت این اختلالات با درجه اختلال آنان دو سال بعد ارتباطی قوی داشت . همچنان که بیماری طی چندین سال پیشروی می کند عوارض اختلال نمایان تر می شود . تغییرات شخصی اغلب به شکل اتکای کمتر به خود ، بی اعتنایی و انزوای بیشتر تظاهر می یابد .

مراقبت از خود را به نقصان میگذارد و مشکلات رفتاری بروز می کنند و همزمان با آن ، این افراد در خارج از خانه گم و آواره می شوند . در چنین حالتی آنان ممکن است پی در پی دچار عدم شناخت موقعیت زمانی – مکانی – و شناسایی افراد شوند . اگر بیماران به نقص شدید تکلم یا سابقه اعتیاد به الکل یا اختلالات عصبی از قبیل سکته مغزی یا بیماری پارکینسون مبتلا باشند ، این نابودی ، سیر سریع تری خواهد داشت .

(عوامل و درمان بیماری آلزایمر)

مغز مبتلایان به آلزایمر حاوی ضایعات گسترده ای است که از رشته های عصبی پرگره پیچیده و یک پروتئین که بتا-آمیلوئید نامیده و توسط بدن تولید می شود ، تشکیل شده است .

شواهد دال بر این است که امکان دارد نواقص ژنتیکی باعث به وجود آمدن رسوباتی تا این اندازه زیاد باشد . برای مثال : در پژوهشی نمونه های بافتی نگهداری شده از بسیاری از اعضای یک خانواده را در سه نسل مورد آزمایش قرار دادند . تمامی افراد دچار نواقص ژنتیک، به بیماری آلزایمر هم مبتلا بودند و اعضایی که این نواقص ژنتیکی را نداشتند مبتلا به بیماری نبودند . ژنی که احتمالا در شروع زودرس این بیماری دخالت دارد ، مورد شناسایی واقع شده است .

تشخیص بیماری آلزایمر عمدتا بر پایه ی آزمون های توانایی ذهنی و علائم فیزیولوژیکی استوار است و مقایسه این موارد با یافته های کالبد شکافی ساختمان مغز پس از مرگ نشان داده که این نتایج در نزدیک به 90% مواقع صحیح بوده است . روش های تشخیص ساده تر و بالقوه صحیح تری در حال تدوینند که در آنها از اسکن های مغز و آزمون های چشمی استفاده می شود . تا به امروز هیچ درمانی برای پیشگیری یا توقف پیشروی بیماری آلزایمر پیدا نشده است .